Yumurtalık kistleri yumurtalık içinde ya da üstünde bulunan sıvı dolu keseciklerdir. Kadınlar rahmin her iki yanına yerleşmiş iki yumurtaya sahiptir, her ikisi de badem boyutunda ve biçimindedir. Yumurtalar (ovalar) yumurtalık içinde gelişir ve olgunlaşır ve çocuk sahibi olana kadar aylık döngülerle atılır.

Çoğu kadın hayatlarının bir döneminde yumurtalık kistine sahip olurlar. Çoğu yumurtalık kistleri ya hiç ya da çok az rahatsızlığa neden olur. Yumurtalık kistlerinin çoğunluğu tedavi edilmeden bir kaç ay içinde kendi kendine yok olurlar.

Ama yumurtalık kistleri, özellikle patlamış olanlar bazen çok ciddi belirtilere neden olurlar. Sağlığınızı korumanın en iyi yolu daha ciddi sorunlara yönelik belirtilerinizi takip etmeniz ve düzenli pelvik kontrolleri yaptırmanızdır.

Çoğu yumurtalık kistleri adet döngünüz normal fonksiyonu sırasında oluşur. Bunlar fonksiyonel kistler olarak bilinir. Diğer kist tiplerine daha az rastlanır.

Fonksiyonel Kistler

Yumurtalıklarınız her ay kist benzeri folikül adı verilen yapılar oluştururlar. Foliküller östrojen ve progesteron hormonlarını salgılayarak yumurtladığınız zaman yumurtaları bırakır. Bazen bir aylık folikül büyümeye devam eder. Bu olduğunda, fonksiyonel bir kist olarak bilinen hale gelir.

İki tür fonksiyonel kist vardır:

• Foliküler kist. Adet döngünüzün ortasına yakın bir zamanda, bir yumurta folikülün den dışarı çıkar ve dölyatağı tüpü boyunca ilerleyerek döllenmek için sperm arar. Bir şeyler yanlış gittiğinde ve folikül yumurtasını dışarı salmadığında foliküler kist oluşmaya başlar. Onun yerine büyür ve bir kiste dönüşür.
• Korpus luteum kisti. Folikül yumurtasını bıraktığında, parçalanan folikül hamilelik durumu için yüksek miktarda östrojen ve progesteron salgılamaya başlar. Değişen bu foliküle korpus luteum adı verilir. Ama bazen, parçalanan bölge kapanır ve hormon sıvıları folikülün içinde birikmeye başlayarak onu bir kiste dönüştürür.

Yumurtlamanın başlamasını sağlayan kısırlık ilacı klomifen, yumurtlamadan sonra korpus luteum oluşması riskini artırır. Bu kistler oluşan hamileliği engellemez veya tehdit etmez.

Fonksiyonel kistler genellikle tehlikesizdir, çok azı ağrı yapar ve bir iki adet dönemi içinde kendi kendilerine yok olur.

Diğer kistler

Bazı tip kistler adet döneminizin normal fonksiyonuna bağlı değildir. Bu kistler:

• Dermoid kistler (kıl dönmesi). Bu kistler saç, deri ya da diş gibi dokuları taşıyabilirler çünkü bunlar yumurtaları oluşturan hücrelerden meydana gelir. Genellikle kanser yapıcı değildirler.
• Kistadenomlar. Bu kistler yumurtalık dokusundan oluşurlar ve sulu bir sıvıyla ya da mukusumsu tabakayla dolabilirler.
• Endometriyumlar. Bu tip kistler endometriyoz sonucu oluşurlar; uterus endometriyal hücrelerinin uterus dışına doğru büyümeleri durumudur. Bu dokulardan bazıları yumurtalığınıza bağlanabilir ve büyümeye başlayabilir.

Dermoid kistler ve kistadenomlar çok büyük hale gelebilir ve yumurtalığın pelvisteki normal konumundan dışarı çıkmasına neden olabilir. Bu yumurtalıklarınızın ağrılı bir şekilde dönmesi riskini artırır, bu durum yumurtalık dönmesi olarak bilinir.