Kadınların menopoz döneminde yaşadığı ön büyük sıkıntı genellikle ateş basmalarıdır. Ateş basması ya da sıcak basması şeklinde tabir edilen durum, menopoz döneminin en yaygın belirtisidir. Menopoza giren kadınlarda 2 yıl sürebilir. Kadınların bazılarında ise daha fazla sürebilir. Bazı kadınlar da ise menopoza girildiği ilk dönemlerde böyle bir şikayet olmazken, ileriki yıllarda ortaya çıkabilir.
Menopoz Belirtileri:

• Ateş basması,
• Terleme
• Çarpıntı
• Uyku kalitesinin düşmesi
• Depresyon
• Sinirlilik
• Anksiyete
• Kolay ağlama
• Aşırı duygusallık
• Dikkat, konsantrasyon ve hafıza bozulması, unutkanlık,
• Vajina kayganlığında azalma ve kuruluk hissi, bu sebeple de cinsel ilişkide ağrı, zevk alamama, libidoda azalma.
• İdrar kaçırma, gece idrara sık sık çıkma
• Memelerde küçülme: atrofi, yağ dokusu kaybı, sarkma. Meme uçlarında küçülme gözlemlenebilir.
• Vajina dudaklarında ve klitoriste küçülme ve atrofi
• Ciltte kuruluk ve kırışıklıklarda artma
• Saç, koltuk altı ve pubik bölgedeki kıllarda azalma meydana gelirken tersine kol ve bacak tüylerinde artma görülebilir.
• Ses kalınlaşması
• Kemik erimesi
• Kalp hastalıkları ve kolesterol yükselmesi
• Kilo almak. 21- Menopoz ardından karbonhidrat (şeker) metabolizmasında bozulmalar görülür. İnsülin rezistansında artış oluşur.
• Ani duygu değişimleri

1- Ateş Basması

Menopozda dönemindeki kadınların ortalama olarak %70’inde bu belirtilerden birkaçı ya da tamamı olabilir. Kadınlardan bazıları ise bu belirtileri yaşamadan menopoz dönemini sürdürürler. Ateş basması ie, yüzde, kollarda, ellerde, vücudun üst kısmında meydana gelen ani bir duygudur. Kızarma, terleme, titreme, sıcaklık basması şeklinde kendini gösterir. Kadınlar ateş basması sebebiyle uykularından dahi uyanabilir. Çoğunlukla 5 dakika içinde geçer ancak bazı kadınlarda bu süre daha da uzayabilir. Günlük olarak sık sık yaşanabileceği gibi haftalık olarak bir kaç kez de bu şikayet yaşanabilir. Bu gibi belirtiler çoğunlukla menopozdan dönemine henüz girilmeden 1-2 sene önce kendini göstermeye başlayabilir. Menopoz ardından 1 ila 5 yıl boyunca sürebilir. Ancak %10’luk bir oranda kadınların bazılarında bu belirtiler 5 yıldan da uzun görülebilir.
Ateş basmaları her kadında görülür mü?
Menopoz dönemi belirtileri her kadında yaşanmaz. Ülkelere göre dahi bu belirtiler değişebilir. Batı ülkelerinde ateş basmaları kadınların%80’inde yaşanırken, Japonya gibi Uzak Doğu ülkelerinde bu belirtilerin görülme oranı daha düşüktür. Bunun sebebi de beslenme ve yaşam tarzı alışkanlıklarıdır. Bu belirtiler her kadında tedaviyi gerektirecek denli şiddetli ve yoğun yaşanmaz.
Ateş basmaları nasıl yaşanır?
Ateş basmaları çoğunlukla geceleri meydana gelen bir şikayettir. Fakat bazen gündüz de yaşanabilir. Genellikle 5 dakika içinde biter. Kafa, göğüs ve vücudun üst kısmına bastıran sıcaklık duygusu; yüzde kızarma, kollara yayılma, üşüme, titreme, nabızda hızlanma, çarpıntı gibi şikayetleri de peşi sıra getirir.
Ateş (sıcak) basma şikayetini arttıran 3 etken:

• Amerika ve batı ülkelerinde Japonya ve Çin gibi toplumlara göre daha yoğun ve şiddetli şekilde görülmektedir.
• Obezite sorunu olan, fazla kilolu kadınlarda ateş basmaları daha yoğun ve daha şiddetli hissedilir.
• Fiziksel olarak hareketsiz olan kadınlarda da ateş basmaları daha yoğun ve sık görülür.

2- Menopoz ardından genital organlarda meydana gelen değişimler
1- Vulva adı verilen vajina dış bölümünde yer alan dudaklar, klitoris gibi organlarda atrofi gözlemlenebilir. Yani bu alanlar küçülebilir. Bunun sebebi de bu alanlardaki yağ dokusunun azalmasıdır.

• Klitoriste küçülme gözlemlenir.
• Pubik alanda olan tüylerde azalma görülür.
• Vajina giriş bölümü menopoz dönemi ardından zamanla biraz daralma gösterebilir, esnekliğini yitirir.
• Vajina içinde bulunan epitel tabakasında incelme meydana gelir.
• Vajinanın esnekliğinde azalmalar oluşur.
• Vajinanın kayganlığı hormonal değişimlere bağlı olarak azalan sıvılar sebebiyle azalır, bu sebeple de ilişki esnasında yanma, ağrı, ufak kanama şikayetleri görülebilir.
• Vajinanın rengi soluklaşmaya başlayabilir.
• Rahim ağzı (serviks) ve rahim (uterus) menopoz ardından küçülmeye başlar.
• Rahim iç tabakasının kalınlığında (endometrium) azalma görülür . Menopoz dönemi ardından ultrasonda bu tabakanın 5 mm’den kalın görülmesi normal olarak kabul edilmez.
• Yumurtalıklar (over) küçülmeye başlar ve ultrason ile dahi oldukça zor görülür.

3- İdrar yolları ile ilgili vücutta meydana gelen değişimler:
– İdrar torbası eski esnekliğini yitirir, bu sebeple de özellikle geceleri sık sık tuvalete gitme ihtiyacı duyulabilir.
– Üretrada menopoz döneminde ortaya çıkan atrofi kaynaklı olarak idrar sırasında yanma meydana gelebilir.
4- Memelerde meydana gelen 3 değişim:

• Memelerde küçülme ve sarkma ortaya çıkabilir.
• Meme başı menopoz döneminde küçülme gösterir.
• Memelerin erektil (sertleşme) özelliği yitirilebilir.

5- Menopoz döneminde ciltte meydana gelen değişimler:

• Deride kırışıklıklar artmaya başlayabilir.
• Deri kalınlığını yitirebilir.
• Derinin esnekliği git gide azalmaya başlar.
• Saçlarda dökülme görülebilir.
• Koltuk altı tüyleri git gide azalır.
• Yüzdeki tüylerde bir artış gözlemlenebilir.

6- Menopoz döneminde kemik ve iskelet sistemi ile ilgili oluşan değişimler:

• Kemik erimesi (osteoporoz) menopoz dönemi ardından oluşabilir.
• Menopoz dönemindeki kadının boyu kısalabilir.
• Kamburluk oluşabilir.
• Omurganın bel bölümünde öne doğru olan eğrilik (lordoz) git gide azalır.

7- Kilo alımı
Vücuttaki yağ dağılımı değiştiği için özellikle karın bölgesi yağlanabilir. Menopoz öncesi dönemde kadınlarda jinekoid tipte yani kalça çevresinde yağlanma fazladır. Ancak menopoz ardından santral tip yağlanma meydana gelir. Bu da bel ve göbek çevresinin yağlanmasına yol açar.
8- Kemik erimesi

Şayet ileri bir derecede olursa kemik erimesi kaynaklı kamburlaşma, boy kısalması, eklem ağrıları.
9-Tüylenmede değişiklikler

Saç, koltuk altı ve pubik bölgedeki kıllarda azalma meydana gelirken tersine kol ve bacak tüylerinde artma görülebilir.
10- Kalp hastalıkları ve kolesterol yükselmesi

Menopozdaki yaşanan hormonal değişiklikler kaynaklıdır. Menopozda kolesterol, trigliserid ve LDL kolesterol artar, HDL kolesterol azalır.
11- Duygu değişimleri
Menopoz döneminde yaşanan hormonal değişimler kaynaklı olarak, kadın kendisini neşeli hissederken bir anda sinirli olabilir. Ya da üzgünken mutlu olabilir. Bu duygu değişimleri vücutta yaşanan duygu değişimleri ile ilgidir.
12- Uyku Kalitesinin Düşmesi
Menopoz döneminde gerek geceleri yaşanan ateş basmaları, gerek uykuya dalarken yaşanan güçlük, uyku kalitesini düşüren etkenlerdir. Kadın sağlıklı bir şekilde uyuyamadığı için, daha çok strese girebilir.
Menopoz şikayetleri ne kadar sürer?
Bu belirtiler, 1-5 yıl arası boyunca sürebilir. Kimi menopoz dönemindeki kadında ise 5 yıldan uzun sürebildiği de belirtilmiştir. Kadınların büyük bir kısmında, tedavi alınmamasına rağmen birkaç yıl içerisinde bu şikayetlerin kendiliğinden kaybolduğu da görülebilmektedir. Menopozda dönemindeki kadınların yaklaşık olarak %10’luk bir kısmında ateş basması ve diğer belirtiler uzun süre yaşanabilir.
Menopoz şikayetlerini hafifletmenin 12 yolu:
1- Çok sıcak ortamlardan uzak durmaya çalışın.
2- Tek kat ve kalın giysiler giymemeye özen gösterin. İnce olarak giyeceğiniz birkaç kat giysi ile sıcak bastığında giysilerin bir kısmını çıkartma imkanı bulabilirsiniz. Dar ve kalın giysilerden uzak durun. .
3- Ateş basmasını tetikleyecek olan acılı ve baharatlı yiyeceklerden uzak durun.
4- Çok sıcak olmayan ılık duşlar almaya özen gösterin.
5- Mümkünse günlük olarak yürüyüşler yapın. Mümkünse yoga gibi çeşitli sporlar oldukça idealdir.
6- Çay ve kahve gibi kafeinli içeceklerden uzak durun. Çay tiryakisi iseniz, çayı açık ve limonlu tüketmeye özen gösterin.
7- Alkol ve sigara kullanmayın.
8- Sıcak bastığında, not edin. Buna sebep olacak herhangi bir faktörün etrafta olup olmadığını kaydedin. Bu şekilde sıcak basmasına neden olacak faktörlerden uzak durmuş olursunuz.
9- Pijama, iç çamaşırı gibi kıyafetlerinizi pamuklu şeklinde tercin edin.
10- Bol bol su içmeye çalışın. Günlük olarak 10 bardak.
11- Doktorunuza menopoz dönemi şikayetleriniz için danışın. İlaç tedavisi ya da çeşitli öneriler alarak bu şikayetleri hafifletebilirsiniz.
12- Stresten olabildiğince kaçınmaya çalışın. Stresleri ortamda bulunmamaya özen gösterin.
13- Menopoz döneminde günlük kalsiyum ihtiyacınızı mutlaka karşılayın. Planlanmış beslenme düzeninizde D vitamini eksik kalıyor ise, ya da D vitamini yeterince almıyorsanız takviye almanız gerekebilir.
14- Menopoz ardından rutin senelik kontroller, yıllık mamografi, jinekolojik muayene ve tetkiklerinin doktora danışılarak yeniden planlanması gerekmektedir.
15- Yaşam ve beslenme alışkanlıklarınızı gözden geçirin.