Hayatta her şeyin dengede olduğu bir çizgi vardır. Zıtlıkların ortasında yer alan bir çizgi. Ölçülülük de diyebiliriz buna. Ölçüyü kaçırdınız mı ya da ölçüyü tutturamadığınızda kıvam bozulur. İşte bu iki uç arasındaki çizgiyi fark edemezseniz bir ucu diğer uca tercih etmek zorundaymışız gibi hissedebilirsiniz kendinizi. Bu da zihnin ya öyle ya böyle diye sadece iki seçenek görme sınırlılığından gelir. Örneğin alçakgönüllülük çizgisinin altında kendi kıymetini, değerini bilmemek, çekingen olmak, edilgen olmak gibi uç noktalar vardır. Üstünde ise kendini beğenmişlik, ukalalık, egosantrik davranışlar vardır. İkisi de dikenli uçtur, kişiyi yanılsamalarla doldurur. Kişi kendini beğenmiş ve ukala olmamak adına diğer uca yakın davranış şekillerini benimseyebilir. Ancak çizgi altı durum da zamanla kişiyi yorar, kendini kötü hisseder ve dış dünyadan aldığı geri bildirimlerden mutsuz olur.
Pek çok kişi öfkesini göstermekten, bağırıp kavga etmekten kaçtığı için, içine ata ata, susa susa pasif bir davranış içine sokar kendini. Bu da öfke tepkisi gibi dikenli bir uçtur, çünkü bastırılmış öfke de oldukça zarar vericidir. Oysa arada daha normal, kendini ifade eden, hoşgörülü ve özgüvenli bir denge çizgisi vardır. İşte bu ara çizgileri, aradaki daha dengeli tepkileri fark edebilmek seçeneklerimizi arttırır.
“Susuyorum çünkü ben ağzımı açarsam kıyamet kopar.” (Aslında susmaktan da memnun değilim ama kavga çıkaran biri olmaktansa susan biri olmayı tercih ediyorum, dikeni bir nebze daha az geliyor.)
…………….. çizgi sorusu: Normal tonda iletişim kursan, konuşsan nasıl olurdu?
“Gücümü göstermem, sesi duyurmam lazım yoksa beni saymazlar, beni ezerler.” (Aslında güç gösterisi yapmaktan da memnun değilim ama onun da dikeni biraz daha az batıyor.)
……….çizgi sorusu: Kendinden emin, özgüvenli ve mütevazı olsan ne olurdu?
“Çekingen kalıyorum çünkü her şeye atlayan, kendini ön plana çıkaran bir olmak istemiyorum.” (Hakkımda kötü konuşulmasının dikenin yerine çekingenliğin dikenine katlanmayı tercih ediyorum.)
………….çizgi sorusu: Kendinin değerinin farkında, özgüvenli, isteklerini ve fikirlerini ifade edebilen bir davranış sergilesen nasıl olurdu?
Hayatta her şeyin zıttı olduğu gibi davranış kalıplarımızın da zıtları var. Ama aralarda dengeyi sağlayan başka seçeneklerde var. Özellikle bazı zihinler iki uç arasında gitmeye programlanmıştır. Esnek düşünmek alternatifleri görmemizi sağlar. Bize zarar veren ya da beğenmediğimiz düşüncelerimizi, davranışlarımızı değiştirmek için daha esnek düşünebilir, kendimize doğru soruları sorabiliriz. Doğru sorular sorulan bir zihin pek çok yeni alternatifi önünüze serer. Daha nasıl farklı yapabilirim? Başka, daha başka seçenekler neler olabilir? Bu iki davranışın arasında nasıl dengeli bir davranış modeli olabilir? Bunun ortası nedir? Bu iş en kıvamında nasıl olur?
Ölçülü ve çizgili bir hafta diliyorum…