Devletin belirlediği bazı şartlar dahilinde, işsiz olan vatandaşlarına başka bir işe başlayana kadar temel ihtiyaçlarını karşılamak üzere ödediği miktar işsizlik maaşı olarak bilinmektedir. Bu ücreti almak isteyen vatandaşların belirtilen şartları taşıması en önemli husustur. Bu durum ise bir çok soruyu beraberinde getiriyor. Örneğin; devletin yapmış olduğu bu ücreti kimler hangi şartlar altında alabiliyor?
İşsizlik maaşından yararlanmak isteyen vatandaşın işveren tarafından işine son verilmesi, işyerinin kapanması, askerlik gibi elde olmayan bir durum oluşması ve kendi isteği ile istifa etmiş (haklı fesih) olması gerekiyor. Öncelikle işsizlik maaşı sadece 4/a (hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar) kapsamında sigortalı sayılan kişilere yani işçilere verilmektedir. Bu durumda memurların, çırakların ve stajyerlerin işsizlik sigortasından yararlanması mümkün değildir.
İşsizlik maaşını alabilmek için çalışma sürelerine ilişkin bazı şartlar vardır. Bu şartlar arasında işçinin işten ayrılmadan önce son 120 günü hiç kesinti yapmaksızın çalışmış olması (primlerinin ödenmesi) ve işçinin işten ayrılmadan önce son 3 yıl içinde en az 600 gün çalışmasını aktif olarak devam ettirmiş olması gerekiyor. Askerlik nedeniyle işten ayrılmak zorunda kalan işçiler de işsizlik maaşından yararlanabilmektedir. Fakat kişi askerlik süresi boyunca işsizlik maaşı adı altında hiçbir ücret alamaz. Askerlik bitimi (30 gün süre) İŞKUR’a müracaat ettiğinde askerlik yaptığı süre silinerek işten yeni ayrılmış gibi gözükmektedir. Askerlik nedeniyle alacağı işsizlik maaşının da İŞKUR 4/a kapsamındaki sigortalı sayılan işçilerde aranan 3 yıl geriye dönük olarak ödenmiş sigorta prim ödemelerini ve çalıştığı toplam gün sayılarının değerlendirilmesi yapıldığında işsizlik maaşından faydalanmaya başlayabilir.
İşsizlik maaşı alabilmek için gerekli şartlar arasına kendi isteği ile istifa eden işçileri de ekliyoruz. Haklı fesihten kaynaklanan bir durum (sağlık problemleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri, zorlayıcı sebepler) söz konusu ise işçi ihbar tazminatı hariç kıdem tazminatı ve işsizlik maaşı alma hakkına sahip olur.