Birçok kişi için zor bir durumdur zam istemek, oysa 'doğru' adımlarla işin en zor kısmını atlatmak mümkün.

Her zam döneminde cesaretinizi toplayıp patronunuzun karşısına çıkmak istiyor ama her defasında "Bir dahaki sefere" diyorsanız, nasıl zam isteyeceğinizi bilmiyorsunuz demektir. Aslında beklentilerinizi netleştirerek ve doğru ifadeleri seçerek, durumu lehinize çevirebilirsiniz.

İş dünyasının en temel birimi olan çalışanların işyerinden beklentileri, firmanın yapısı ve kişilik özelliklerine göre farklılık gösterir. Ne var ki yöneticisinden en alt birimdeki çalışanına kadar, hepimizin temelde çalışma nedeni her ay alacağımız ücrettir. İş görüşmelerinde her ne kadar para konusu en sona bırakılsa da, emeğin doğru ücretlendirilmesi önemli bir konudur ve motivasyonumuz ile doğrudan ilişkilidir.

Belli bir süredir şirkettesiniz ve dönem dönem önemli sorumluluklar da alıyorsunuz. İş arkadaşlarınız gönül rahatlığı içerisinde size işlerini devredip tatile çıkabiliyor. Bu çalışma disiplininiz nedeniyle bölümde pek de sevilmeyen bazı işlere talip oluyor ve geç saatlere kadar çalışıyorsunuz. Yine de diğer kıdemliler kadar rahat 'harcayamıyorsunuz', çünkü muhtemelen ücretiniz daha düşük. "Acemilik dönemim çoktan sona erdi. Artık ben de hakkımı almalıyım" diyerek, zam istemek üzere yöneticinizle konuşmaya karar verdiniz. İşte burada kısa bir süre soluklanıp alttaki ipuçlarına göz atmakta fayda var;

Doğru arguman

Yöneticiniz ya da patron ile konuşmadan önce, neye dayanarak zam istemeniz gerektiğini iyi belirleyin ve konuşmanızı bu konu üzerine kurun. Doğru arguman önemlidir. "Ben zam istiyorum çünkü hak ettiğime inanıyorum" cümlesi her ne kadar doğru bir ifade olsa da, haklılığınızı gösterecek örnekler sunmalısınız. Şirkete başlarken size verilmiş vaatler varsa, bunları doğru şekilde hatırlatmalısınız. Duygu sömürüsü zam isterken işe yaramayacaktır. Ancak özel (ailevi) durumunuz varsa, bunu da konuşabilirsiniz.

Uzmanından öneriler

¤ Kendinizi şirketinize kabul ettirdiğinizden tam olarak emin olana kadar harekete geçmeyin.

¤ Şirkete ve kendinize zaman tanıyın.

¤ Kendinize güvenin.

¤ Görüşmeye hazırlıklı gidin.

¤ Uzlaşmacı olun.

¤ Her ortamda zam talebinizi defalarca tekrarlamayın.

¤ Tehdit etmeyin.

¤ Talebinizi gösteriye dönüştürmeyin, doğal olmak en doğrusu.

Şirketin yapısını öğrenin

Şirketin ücretlendirme politikası hakkında bilgi toplayın. Personel ya da İnsan Kaynakları'ndan bu konuda fikir alın. Yanlış bilgilerle görüşmeye gitmeyin. "Falanca bu kadar alıyormuş, ben niye hala bu kadar alıyorum" gibi ifadeler tehlikelidir. Ücretler çoğu firmada gizli tutulmaya özen gösterilen konular arasındadır. Ücretlendirmenin hangi sisteme göre işlediğini öğrenin.

Yöneticinizin yaklaşımı

Altında çalıştığınız kişinin yaklaşım tarzı da önemli. Konu ile ne kadar ilgili olduğuna bakıp ona göre bir strateji izleyin. Agresif olmak çoğu kez iyi sonuç vermez. Tabii bu kendinizi ezdireceğiniz anlamına da gelmez. Ancak karşınızdakinin kısa vadede fazla bir şey yapamayacağını sezdiğiniz durumda, en azından desteğini almak uzun vadede işinize yarayacaktır.

Kimseyi kötülemeyin

Beraber çalıştığınız kişilerle karşılaştırma yapıp kendinizi yüceltmeye kalkmayın. Bu etik açıdan yanlış olmakla beraber, yöneticinizin o kişiler hakkında ne düşündüğünü bilemezsiniz. Tamamen ters tepebilir. Bunun yanında, ücret kıyaslaması için size birebir uyabilecek bir örnek bulmanız da önemli. Çok çalıştığınız her zaman çok kazanacağınız anlamına gelmeyebilir. Saldırgan bir yaklaşım huzurunuzu kaçırabilir.

Tutarlı olun

Doğru argumana sahip olmak kadar, konuyu belirli bir mantık çerçevesinde ele almak ve talebinizin şirketin içerisinde bulunduğu durum ile çelişmemesine özen göstermek de önemlidir. Görüşmenin seyri içerisinde uzlaşmacı bir tavır ne kadar etkili ise, savunduğunuz fikre sadık kalmanız ve olayı bir pazarlığa dönüştürmemeniz de önemli.

Zam yerine alternatif çözümler

Görüşme öncesinde topladığınız bilgiler ve görüşme gidişatına göre stratejinizi gözden geçirip alternatif çözümler sunabilirsiniz. Şirket, bölümün ücret dengesini gözetmek gibi sebeplerle zam yapamayacak durumdaysa, size dolaylı yönden katkı sağlayacak eğitim programları, yol yardımı gibi parasal anlamda destek olabilir.