Ortalama 1,5 cm boyunda olan arılar çiçeklerin özsuyunu toplayarak çok değerli bir besin kaynağı olan bal üretirler. Ayrıca çiçeklerin polenlerini taşıyarak döllenmelerini ve meyve oluşumunu sağlarlar. Ancak bu kadar yararlı olan bu canlıların bazı insanlar üzerinde çok korkutucu hatta ölümcül etkileri olabilir. Bugün de toplumda sık görülen ve ölümcül sonuçları nedeniyle önemli bir hastalık olan arı alerjisi hakkında, çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı Erdem Uzunoğlu ile yaptığımız söyleşiye yer vermek istedik.
Arı alerjisi ne sıklıkta görülür, daha çok hangi arılar alerjiye sebep olabilir?
Arı alerjisi. Ülkemizde arı alerjisi % 2-3 oranında görülmektedir. Dünya üzerinde bir çok arı çeşidi bulunmaktadır. En sık alerji sebebi olan arılar bal arısı , sarı arı , ve eşek arılarıdır. Ülkemizde özellikle arı yetiştiriciliğinin çok olduğu bölgelerde rastlanmakla birlikte diğer insanlarda da görülebilir. Özellikle piknik yapılan yerlerde arı sokması sık rastlanılan durumlardan biridir.

Bir kişiyi ilk arı sokmasında alerji gelişebilir mi?
Hayır pek mümkün değil. Arı alerjisi görülmesi için öncelikle kişinin arı tarafından birkaç kez sokulması ve genetik olarak yatkın olması gerekir. Birçok alerji çeşidinde olduğu gibi arı alerjisinin gelişmesi için de kişinin daha önceden arı tarafından sokulmuş ve duyarlılaşmış olması gerekir.
Arı alerjisinde tanı nasıl konabiliyor?
Arı alerjisi varlığı deri testleri ve kan testleri (RAST) ile saptanabilir. Daha önceden arı tarafından sokulup ciddi reaksiyon görülen kişilere arı alerjisi aşısı uygulamak gereklidir. Bu tür tedaviler mutlaka bir alerji uzmanı tarafından uygulanmalıdır.

Arı alerjisi olanlara ne gibi önerilerde bulunabilirsiniz?
Yazın pazar alışverişi yaparken yanınıza çocuğunuzu almayın, bahçede dolaştırmayın,
Açık yerlerde yemek veya meyve yemesine engel olun, hoş kokulu meyve suyu, gazoz içirmeyin,
Pikniğe götürmeyin,
Parfüm, deodorant, kolonya sürmeyin, güzel kokulu sabun, şampuan kullanmayın,
Parlak renkli, çiçekli elbise giydirmeyin,
Çiçek toplamasına engel olun,
Yaban arısını kovanı civarında öldürmeyin, bu arıdan salınan kokular diğer arıları üzerinize çeker,
Çıplak ayakla yürütmeyin, mümkünse dışarıda uzun kollu ve paçalı giysiler giydirin.
Terli olmak bütün böcekler için çekicidir, riskli bölgelerde terli olmamasına özen gösterin,
Eşek arısı saldırgan, bal arısı sakindir; ancak, sıcak havalarda her ikisi de saldırgan olacağı için bu havalarda dikkatli olun,
Çocuğunuzu bal arısı sokarsa iğnesini büyüteç ve cımbızla almaya çalışın,
Antialerjik ilaçları devamlı yanınızda bulundurun.
Daha önceden şiddetli arı alerjisi geçirmiş kişilerin yanında her zaman EpiPen taşıması gereklidir. Epipen kendi kendinize uyluk üst kısmından uygulayabileceğiniz bir enjeksiyondur. Epinerfin içerir. Epinefrin anafilaktik şokta kullanılan en önemli ilaçtır.
Arı sokması halinde nelere dikkat etmeliyiz?
Sokma yerinin üstünden bandaj uygulayın, bu bandajı her 10 dakikada bir 3 dakika kadar gevşetin,
Sokma yerine soğuk uygulayın,
Varsa antialerjik ilaçları içirin,
Elinizde adrenalin veya EpiPen varsa kullanın,
En Kısa Zamanda Doktora Ulaştırın

Arı alerjisinin tedavisi ne şekilde yapılır?
Tedavide temel, mutlaka arı tarafından sokulma riskini azaltmaktır. Bunun için yukarıdaki önerileri dikkatle uygulayınız. Bunun dışında antialerjik ilaçlar, kortizon ve adrenalin gerektiği durumlarda kullanılır.
Arı alerjisinde en önemli tedavi aşı tedavisidir. Arı alerjisine karşı uygulanan aşı tedavisi 2-3 yıl kadar sürmekle birlikte % 100 başarılıdır.