Ağız kokusu toplumda yaygın olarak görülen ve kişilerin sosyal açıdan incinmesine sebep olabilen önemli bir sorundur. Bu etken yüzünden kişilerde psikolojik olarak farklı sorunlar gelişebilir. Bu etkiyle kişiler hem kendilerine olan güveni yitirebilir, hem de kendilerini sosyal açıdan izole edebilir.

Ağız kokusu değişik etkenlerden oluşabilir. Tıpta halitosis olarak tanımlanan ağız kokusunun en önemli nedeni ağız ve diş sağlığına gereken önemin gösterilmemesidir. Ağız kokusu fizyolojik etkenler yüzünden meydana gelebileceği gibi, psikosomatik ve gerçek ağız kokusu olan patolojik etkenlerden dolayı oluşabilir.

Toplumda kulak burun boğaz hastalıkları alanında tedavi gören hastalar arasında yaklaşık olarak %15 oranında ağız kokusu yakınması vardır. Ağız kokusu daha çok erişkinlik döneminde sorun haline gelir. Bazı ağız kokuları kişilerde ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olarak oluşabilir. İnsanlar arasındaki ilişkileri olumsuz olarak etkileyecek düzeyde bir sorun olarak algılanması gereken sorun, kişileri sosyal yaşamdan soyutlayabilir. Bu nedenle hastaların öncelikle ağız kokusunun sebebini tespit ettirmesi ve bu etkene uygun tedavi yolları sayesinde ağız kokusunu gidermesi gerekir.

- Sinüs ve akciğer kökenli oluşan enfeksiyonlar

- Böbrek yetmezliği olanlarda balık kokusunu andıran kokular

- Metabolizma bozukluğu olduğunda meydana gelen ve tespiti zor olan ağız kokuları

Ağız kokusunun temel nedeni sülfür gazlarıdır. Ağız kokusunun derecesi halitometre adındaki cihazla ölçülmektedir. Bu tespitle ağız kokusunun hem derecesi, hem de nereden kaynaklandığı kolayca tespit edilir. Bu cihaz sayesinde ölçülen ağız kokuları farklı sınıflara ayrılmaktadır. İki grup ağız kaynaklı olan ağız kokuları, bir grubu sindirim sisteminden yani mideden kaynaklanan ağız kokuları, diğer grup akciğerlerden kaynaklı ağız kokuları, diğer grubu psikolojik kökenli ağız kokuları ve son olarak herkeste olabilen sabahları meydana gelen ağız kokuları bu sınıflandırmanın içinde yer alır.

- Ölçümü yaptırmadan en az 2 gün önceden başlatarak, ağız kokusuna neden olacak besinler tüketilmemelidir.

- Ölçümden önce hastalar en az 12 saat alkollü içecekler kullanmamalıdır.

Ağız ölçümü yaptıracak olan hastalar vücutlarında kolonya, parfüm gibi kokular kullanmamalıdır. Bu kokuların ölçüm sonucundaki değerleri olumsuz olarak etkilediği bilinir.

Ağız kokusunun tedavisinde, öncelikle kokunun nereden kaynaklandığı bilinmelidir. Bu sebebin ortadan kaldırılmasıyla birlikte, ağız kokusu giderilecektir. Ağız içinden kaynaklanan kokularda uygulanacak tedavi kişiye ve gereksinimlerine göre belirlenir. Diğer sebeplere bağlı oluşan ağız kokularında, önce tespit edilen hastalıkların tedavisine başlanmalıdır. Ağız içindeki gıda artıklarının temizlenmesi ve bakterilerin yok edilmesi ağızdaki kokunun önlenmesine yardımcı olabilir. Çünkü ağız içinde olan bakteriler ağız kokusunun oluşmasında belirleyici etkendir.

Bunu sağlamak için insanların biraz çabalaması gerekir. Ağız hijyeninin sağlanması, ağız kokusunun önlenmesi açısından çok önemlidir. Bunun için alınacak önlemler arasında;

- Dişler fırçalandıktan sonra, dişlerin arasındaki yiyecek artıklarının temizlenmesi için diş ipi kullanılmalıdır.

- Ağız temizliğinde dilin arka kısmına kadar temizlenmesine ve bol miktarda sıvı tüketilmesine dikkat edilmelidir.

- Bol lifli yiyeceklerin tüketilmesi, diş temizliğine yardımcı olur ve bakteri üremesine engel olur.

Ağız kokusuna sebep olan en önemli etken diş ve diş eti hastalıklarıdır. Ağız ve diş sağlığına önem verilmesi ve hijyenin sağlanması, ağız kokusu çekmenize engel olur. Bunun yanında ağız kokusu yapabilecek diyabet hastalığı, böbrek yetmezliği, metabolizma bozukluğu ve karaciğer yetmezliği gibi hastalıklar teşhis edilmesi ve tedavi edilmesi gerekir. Ağız kokusu normalde tek başına bir hastalık olarak kabul edilmez, ancak önemli hastalıkların belirtisi olabilir.

Kişilerdeki ağız kokusu sabahları uykudan sonra meydana geliyorsa, bunun bir hastalık olarak kabul edilmemesi nedeniyle tedavi uygulanmaz. Bunun dışında yeni başlamış olan ağız kokusu da tedavi edilmez. Bunun nedeni insanların vücut floralarının kısa süreli değişim içinde olmasıdır. Bu etki bağışıklık sisteminde oluşan adaptasyon sürecinde gerçekleştiği için, ağızda oluşan kokular belli sürelerde dalgalanmaya sebep olabilir. Bu sorun hastalık olarak kabul edilmediğinden tedavi uygulanmaz. Diş fırçalamayan, ağız bakımına gereken özeni göstermeyen kişilerde meydana gelen ağız kokusu tedavi edilmez. Çünkü bu tedavi sırasında doktor gerekli olan başarıyı sağlayamaz ve hasta daha çok mutsuz olur. Ağız kokusu oluşan gebelik dönemindeki kadınlarda kokuyu önlemek için herhangi bir tedavi uygulanmaz. Doğumdan sonra kadının metabolizmasının normale dönmesiyle ve bebek nedeniyle oluşan baskının ortadan kalkmasından sonra ağız kokusu kendiliğinden düzelir. Bu dönemde ağızdaki kokunun baskılanması için, alkolsüz ağız gargaralarından destek alınabilir. Bu sadece koruyucu bir önlemdir, bir tedavi şekli olarak kabul edilmez. Sadece bu süreçte kişilerin iyi halini devam ettirmesini sağlayacak bir önlemdir. Bunların dışında kanser, diyabet ve siroz gibi hastalıkları bulunan kişilerin ağız kokusu tedavisi yapılmayabilir.

Ağız kokusunun yaşanmasının en önemli sebebi kişilerin ağız ve diş sağlığını kaybetmesidir. Diş bakımına yeterince özen göstermemek, düzenli olarak fırçalamamak ağızdaki bakterilerin artmasına sebep olduğundan, ağız kokusunda etkili olur. Dişlerde olan çürüklerin ve diş eti iltihaplarının ağız kokusu oluşturması normal bir sonuçtur. Ağız içindeki herhangi bir enfeksiyon bakteri üremesinde etkili olacağından, ağız kokusu yaşanacaktır. Diş ve diş eti hastalıkları da bakteri üremesinde etkili olduğundan kötü bir koku oluşturabilir. Bu nedenle insanların rutin diş hekimi ziyaretleri yapması ve ağız ve diş sağlığına önem vermesi gerekir.