Cumhuriyet Dönemi ile birlikte oluşan ve edebiyatımıza birçok yenilik, birçok eser katmış olan akımlar arasında yer alan, bir diğer adı da gerçeküstülük olan Sürrealizm akımını yakından tanıyacak olursak;
-Sürrealizm akımı der demez akla Freud’un Psikanaliz yöntemi gelir. Çünkü bu akımın temelinde Freud’un insanın bilinçaltını ele alan görüşleri yatar.
-Freud, Psikanaliz yönteminde, kişilerin bilinçaltında birtakım istekler biriktirdiği ve bu isteklerin, korkuların rüyada, bilinçaltında ortaya çıktığı öne sürülür.
-Sürrealizm’de sanatın asıl gayesi insan; sanatın asıl kaynağı ise bilinçaltı olarak kabul edilir. Sözcüklerdeki mantık, ikinci plana atılmış, tüm ipler yazarın eline verilerek, tüm kelimelerin önü açılmış, yazara sonsuz bir hürriyet tanınmıştır.
-Sürrealizm akımında birtakım ahlak unsurları bir kenara atılarak insanların alışageldikleri niteliklerinden sıyrılmaları gerektiği öne sürülmüş, akıl arka sıralara yollanmıştır. Akıl arka plana atıldığında insanın içerisinden başka biri çıkacağı, bu durumun her insanın doğasında olduğu da bu akımın görüşleri arasındadır.
-Sürrealizm’de aslolan bilinçaltıdır. İnsan, iç dünyasıyla rüyalarıyla hayalleriyle başka bir kişiliğe bürünür. İşte Sürrealizm akımı, insanın önündeki engelleri iterek, onu davrandığı ve göründüğü gibi değil; iç dünyasından ibaret olarak görür.
-Akımın ilk belirtileri Fransız bir şair olan Andre Breton ile oluşmuştur. Daha sonrasında Paul Eluard, Louis Aragon gibi isimlerle de bu akım yürütülmüş, geliştirilmiş ve Cumhuriyet Dönemi’nde Türk edebiyatını da vurmuştur.
- Sürrealizm’in esas aldığı anahtar kelime grubu, “otomatik yazı” mantığıdır. Bu mantıkla yazar, hiçbir kurala bağlı kalmaksızın istediğini istediği şekilde yazar. Ölçü yoktur, herhangi bir dil bilgisi kuralı, noktalama, imla işareti yoktur. Sadece sözcükler ve yazar vardır. Yazar, mantıklı düşünmek zorunda değildir, kendini kısıtlamak zorunda değildir. Yazar ne istiyorsa onu yazar ve bu sayede ortaya dogmatiklikten arınmış, açık, özgür eserler çıkar. (Cemal Süreya’nın sandalyeye “sandalya” demesi, herhangi bir dil kuralına uyulmadığının açık bir örneğidir.)
-Edebiyatımızda bu akımın büyük izleri vardır. Sürrealizm’den en çok Garipçiler ve İkinci Yeni akımları etkilenmiştir. Turgut Uyar, Cemal Süreya, İlhan Berk, Oktay Rıfat, Edip Cansever gibi büyük isimler, Sürrealizm’i şiirlerinde uygulamışlardır.