Çocukların belli bir yaştan sonra benmerkezci olmasının altında yatan nedenlerini anlatan Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Uzmanı Öznur Simav, çocuğun gelişim sürecinde ailenin görevlerini de anlattı.

Dünyaya geldiği andan itibaren ihtiyaçları için hep başkalarına ve özellikle annesine bağımlı olan çocuğun, haliyle sürekli bir “alıcılık” durumu söz konusu oluyor. Beslenmesinin uygun şekilde karşılanması, anne sütünün verilmesi, uykusuna önem verilmesi, temizlik ihtiyaçlarının karşılanması, hijyene dikkat edilerek sağlıklı bir vücut yapısının oluşması için gerekenler anne ve baba tarafından sağlandığı için bu alıcılık belli bir döneme kadar devam eder. Bunların yanı sıra bebeğin duygusal açıdan da beslenmesi gerekir ki araştırmalar, bakımı sevgi ve şefkatle yapılan bebeğin daha iyi büyüdüğünü ortaya koymuştur.

Çocuklar erken çocukluk döneminde de bu tek yönlü alımı devam ettirmekte ve aynı zamanda yavaş yavaş toplumda var olduğu bilincine de ulaşmaya başlamıştır. Bu bilince ulaşırken sadece kendisinin olmadığını, başkalarının da var olduğunu ve bir takım ihtiyaçlara sahip olduklarını fark etmeye başlar. Ailelerin bu süreci geciktirmesi, çocuğun farkındalığını olumsuz yönde etkileyecektir.

Aileler neler yapmalı?

Çocuğun bu farkındalık döneminde kendi ihtiyaçlarını karşılayabileceği ve hatta çevresindekilere bile faydalı olabileceğini göstermek gerekir. Örneğin; ebeveynler ev işlerinde küçük yardımlar talep ederlerse ve buna kendilerinin ihtiyaç duyduğunu söylerlerse çocuk, başkalarının da ihtiyacını gidermenin mutluluğunu yaşayacaktır. Sokak hayvanlarına muntazam olarak su vermesini istemek ve bu hayvanların, onun su vermesine ihtiyaçları olduğunu söylemek, bir mağazada alış-veriş yaparken sıranın kimde olduğuna dikkat etmesi gerektiğini hatırlatmak, evde televizyonun sesinin yüksekliği için “Komşularımız rahatsız olabilir, sesini biraz azaltabilir misin?” gibi yönlendirmeler yapmak, çocuğu benmerkezci tavırlardan uzaklaştıracaktır.

Çocuğumuza artık birey olduğunu ve başkalarının da bazı ihtiyaçları olduğunu, toplum içinde doğru yaşamanın hepimiz için iyi olacağı, sadece kendimiz için var olmadığımızı, kendi özgürlüğümüzün başkalarının özgürlük sınırına kadar ulaşabileceğini, haklarımızı uygun yollarla koruyabileceğimizi, başkalarına da değer verirsek hemen olmasa da zaman içinde geri bildirim alabileceğimizi, deniz yıldızı misali bir kişinin bile önemli olduğunu çocuğa günlük yaşamı içinde anlatılmalıdır. Çocuğun gelecekte sağlıklı insan ilişkileri kurabilmesi için 0-6 yaş aralığında bu alt yapıyı alması gerekli olacaktır.