Yüksek tansiyonun türlerinden biri olan primer hipertansiyona neyin neden olduğu kesin olarak bilinmese de dengesiz beslenme, şişmanlık, yüksek kolesterol, sigara alışkanlığı ve aşırı tuz tüketimi gibi beslenme ve hayat tarzındaki olumsuzlukların bu hastalığı tetiklediği bilinmektedir.
Dash Diyeti ise beslenme alışkanlıklarında değişiklik yoluyla hipertansiyonun giderilmesini hedefler. Dash: Dietary approaches to stop hypertension kelimelerinin baş harflerinden oluşan diyet, hipertansiyonu durdurmak için beslenme tarzı yaklaşımları olarak çevrilebilir. Ulusal Sağlık Enstitüsü NHI tarafından desteklenen diyette, dengeli bir beslenme tarzı ile iki hafta sonunda hipertansiyonda düşüş gözlenmiştir. Dash diyetinde öne çıkanlar lif bakımından zengin, tuz tüketiminden fakir dengeli bir beslenme yaklaşımıdır. Dash diyeti özel yemekler ya da uygulanması zor tarifler içermez, aksine oldukça kolay bir beslenme planıdır. Diyet kelimesi her ne kadar Türkçede perhiz- kısıtlama olarak kullanılsa da, Dash Diyeti perhizden çok yaşam kalitesini yükseltmeyi amaçlayan sağlıklı bir beslenme planıdır.
Önerilenler
- Lif yönünden zengin gıdalar
- Sebze ve meyveler
- Yağsız/ az yağlı süt ve süt ürünleri
- Kepekli tahıllar
- Balık, kümes hayvanları ve proteini yüksek gıdalar
- Fındık
- Bitkisel yağlar
- Potasyum, kalsiyum, magnezyum içeren gıdalar
Kısıtlananlar
- Tuz, kırmızı et, tatlılar ve şekerli içecekler
- Doymuş yağlar ve trans yağlar
Günlük kalori alımının cinsiyete göre oluşturulan beslenme planında, kalori değerleri hareketsiz yaşam tarzına sahip kişiler için düzenlenmiştir. Aktif hayat tarzına sahip, hareketli kişiler bu değerlerin 200 kalori üzerine çıkabilir.
Kadınlarda:
- 19- 30 yaş için 2000 kalori
- 31- 50 yaş için 1800 kalori
- 51+ yaş için 1600 kalori
Erkeklerde:
- 19- 30 yaş için 2400 kalori
- 31- 50 yaş için 2200 kalori
- 51+ yaş için 2000 kalori
Dash dengeli beslenme planına göre 2000 kaloriyi oluşturan gıdaların şunları içermesi gerekir
- Toplam yağ %27
- Doymuş Yağ %6
- Protein %18
- Karbonhidrat %55
- Kolesterol 150 mg
- Sodyum 2.300mg*
- Potasyum 4,700 mg
- Kalsiyum 1,250 mg
- Magnezyum 500 mg
*DASH araştırmalarında, günlük 2.300 mg'dan düşük tuz tüketimi içeren bir beslenme planının kan basıncını düşürdüğü gözlemlenmiştir. Bunun dışında hali hazırda yüksek tansiyonu olan kişiler, diyabet ya da kronik böbrek rahatsızlığı bulunanlar ve 51 yaşın üzerindeki kişilerde günlük tuz tüketimi 1.500 mg olarak düzenlenmiştir.