Tuvalet eğitimi, çocuğun sosyal gelişiminde önemli bir basamaktır. Her çocuğun tuvalet eğitimine hazır olma yaşı farklıdır.

Uygun zaman
* Çocuklar genellikle öğle uykularında tuvaletini yapmazlar, kuru bir şekilde kalkmaktadırlar.
* Barsak hareketleri belli zamanda gerçekleşmekte, önceden tahmin edilebilmektedir.
* Tuvalet ihtiyacını çeşitli hareketlerle veya sözle ifade etmektedir.
* Çocuk; basit talimatlara uymakta, banyoya gidebilmekte ve soyunabilmektedir.
* Bezi kirlenince rahatsız olmaktadır.
* Tuvaleti kullanmak istemektedir.
Bunun dışında, çocuğun eğitime duygusal olarak da hazır olması gereklidir. Eğer direniyorsa, onu zorlamayın! Sadece biraz daha zamana ihtiyacı olabilir. Zorlayıcı bir tuvalet eğitimi, çocuğun kendini kötü hissetmesine, kalıcı problemlere, kabızlığa yol açabilir. Ev taşıma, kardeş doğumu, ailede ölüm, ayrılık gibi stresli dönemler denemeye başlamak için uygun zamanlar değildir.
Nasıl tuvalet eğitimi vereceğim?
Hangi kelimeleri kullanacağınıza karar verin. Ailede kullanılan, çocuğun da söyleyebileceği basit kelimeler seçin. Çocukla ortak bir dilde konuşmanız önemlidir. Çocuğun hazır olduğunu farkedince, bir lazımlık alın (Ayakları yere değdiği için genellikle lazımlıkta daha rahat ederler). Önce, lazımlığı oyun oynadığı odaya yerleştirin. Oyun oynarken, televizyon izlerken, üstüne oturmasına, lazımlığa alışmasına izin verin. Asla, çocuğu oturması için zorlamayın!
Tuvalet ihtiyacı olunca size söylemesi için cesaretlendirin. Tuvaletini yaptıktan sonra da haber verirse, onu övün. Bir dahaki sefere, daha erken söylemesi için cesaretlendirin. Çocuk alışıp sevdikten sonra, lazımlığı banyoya yerleştirin ve denemelere başlayın. 1-2 saatte bir banyoya gidin. Sabah kalktığında, yemeklerden sonra ve tuvaleti geldiğine dair belirtileri farkettiğinizde, lazımlığa oturması için teşvik edin. Birkaç dakika beklemesini sağlayın, sonuç yoksa ısrar etmeyin. Bazı çocuklar başlangıçta çişlerini lazımlığa yapar ancak kaka için bezlerini kullanmaya devam ederler.
Her başarıda onu övün, memnuniyetinizi bir gülücük veya sarılma, bazen de küçük bir ödülle gösterin. Unutmayın, takdir edilen davranışlar yinelenir. Arada olabilecek kazaları hoş görün. Başarısızlıkta asla cezalandırmayın. Bu sadece, işi zorlaştırır ve çocuğu üzer. Belki, çocuğunuz henüz hazır değildir, biraz daha sabretmelisiniz.
Bunun dışında;
* Tuvalete alışma ile ilgili kitaplar okuyun.
* Anne, baba veya büyük kardeşlerin tuvaleti nasıl kullandıklarını göstermesi yararlı olur.
* Kızlara, idrar yolu enfeksiyonlarından korunmak için temizliği önden arkaya yapması öğretilmelidir.
* Her tuvalet sonrası ellerini yıkamasına alıştırılmalıdır.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
Dr. Nilüfer Toprakçı