Çocuklarda gıda alerjisi nasıl anlaşılır, belirtileri nelerdir? Gıda alerjisi hakkında merak edilenleri konunun uzmanından öğrenelim.

Gıda alerjisi herhangi bir gıdaya karşı immünolojik ya da hücresel aracılı mekanizmaların birlikteliğinde oluşan reaksiyonlardır. Etkilenen organ sistemine göre bulgular farklılıklar gösterir. Deri, sindirim ve solunum sistemleri en sık etkilenen sistemlerdir. Ayrıca anafilaksi olarak da bilinen hayatı tehdit eder nitelikteki sistemik reaksiyonlar da gıda alerjileri sonrasında görülebilir.
En sık hangi yaş grubunda görülür?

Gıda alerjisi çocuklarda erişkinlere oranla daha sık görülür. Özellikle ek gıdalara geçiş dönemi olan süt çocukluğu gıda alerjilerine bağlı şikayetlerin en sık görüldüğü dönemdir. Gıda alerjilerinde zamanla tolerans gelişimi gözlemlenirken, bazı vakalarda gıda alerjileri hayat boyu da sürebilir.
Çocuklarda gıda alerjisi nasıl anlaşılır, belirtileri nelerdir?

Gıda alerjilerinde belirtiler basit cilt reaksiyonlarından hayatı tehdit eden anafilaktik reaksiyonlara kadar geniş bir yelpazede görülür. Deri bulguları atopik dermatit (egzematöz lezyonlar) veya ürtiker (kurdeşen) şeklinde gözlemlenir. Sindirim sistemi tutulumunda kusma, karın ağrısı, reflü, kilo alamama, dışkılamada değişikliler, kanlı dışkılama şeklinde bulgular görülebilir. Gıda alerjileri üst ve alt solunum yollarını da etkileyebilir; burun tıkanıklığı, burun ve geniz akıntısı, öksürük, hışıltı ve nefes darlığı gibi şikayetleri de tetikleyebilir. Gıdalara bağlı anafilaksi olarak adlandırılan sistemik reaksiyonlarda ise birden fazla sistem etkilenir ve acil tedavi gerektirir.
Genellikle gıda alerjisine neden olan besinlerden örnek verebilir misiniz?

Gıda alerjisine en sık neden olan besinler arasında inek sütü, yumurta, yer fıstığı, fındık ve ceviz gibi ağaç fıstıkları, balık ve kabuklu deniz ürünleri, soya sayılmakla birlikte birçok değişik gıda maddesiyle de alerjik reaksiyonlar görülebilir.
Gıda alerjisi testi kaç yaşında yaptırılmalı? Gıda alerjisi testi nasıl bir testtir?

Gıda alerjisi testleri her yaşta yaptırılabilir. Ancak test istenilirken hastanın öncesinde bir alerji uzmanı tarafından değerlendirilmesi, hangi test yönteminin kullanılması gerektiği izlenebilecek en doğru yollardandır. Bu tarz uygulamalar daha ekonomik ve akılcı programlamaların yapılabilmesine olanak sağlar. Günümüzde gıda alerji tanısında alerjene özgül IgE ölçümleri ve gıdalarla alerjen deri testleri uygulanmaktadır. Çocukluk çağında gıda alerjileri tanısında kullanılan alerjen deri testleri mutlaka bir çocuk alerji uzmanı gözetiminde yapılmalıdır.
Gıda alerjisi nasıl tedavi edilir?

Gıda alerji tedavisinde tespit edilen alerjen gıdadan kaçınma önerilir. Kaçınma sonrası dönemlerde hasta tekrar alerjen gıdaya karşı tolerans gelişip gelişmediği konusunda değerlendirilir. Alerjik bireylerde hazır gıda tüketiminde etiket okuma önem taşır. Olası alerjik gıda ile karşılaşma sonrasında acil tedavi eylem planının bulunması ve uygulanması önemlidir.
Gıda alerjisini önlemek için neler yapılabilir?

Özellikle ebeveynlerden birinde alerji hikayesi bulunan bebeklere 4-6 ay sadece anne sütü ile beslenme önerilir. Ek gıdalarla tanışma teker teker olmalı, olası reaksiyonlar yakın olarak izlenmelidir.
Çocuk Alerjisi Uzmanı
Doç. Dr. Cevdet Özdemir